Veba Geceleri, Orhan Pamuk’un 23 Mart 2021 yılında yayımladığı romanıdır. Orhan Pamuk'un Veba Geceleri için 5 yıl çalıştığı söyleniyor. Kitap 1900'lerde yaşanılan Veba salgınını konu almaktadır. Aslında veba salgınından ziyade pandemi döneminde hükümetin tutumu ve halkın davranışları arasında yazılmış bir kitaptır. Kitap Osmanlı’nın 29. Vilayeti olan Minger adasında geçmektedir. Orhan Pamuk kitaptan ilk olarak Kitaplık dergisinin 199. Sayısında bahsetmiş olup eserin bir doğu-batı romanı olacağından bahsetmiştir. Aynı zamanda romanın kapağında yer alan görsel Orhan Pamuk tarafından tasarlanmıştır. Romanda siyaset ve aşkın hikâyesini görmekteyiz. Devletin halkı için pandemide yaptığı fedakarlıkların arasında halkın başına gelenler ve yaşanılan aşk hikayeleri oldukça fazla betimlenmiştir kitapta. Yani okuyucunun zihninde kurmasına izin verilmeden yazar tarafından her şey en ince ayrıntısına kadar kitapta yer almıştır. Kitapta yer alan karakterlerin ve hikayelerin kurgu olduğu bilinmektedir. Diğer taraftan kitap çoğunlukla Pakize Sultan’ın mektuplarından oluşmaktadır.
Kitap, mermeri ve gülleri ile ünlü olan Minger adasının yaşadığı salgın hastalığı ve bağımsızlığını anlatmaktadır. Emperyalizmi savunan devletlere karşı çıkmak isteyen Çin’de yaşayan Müslümanlara öğüt vermek için hazırlanan Aziziye Vapuruna oldukça seçkin kişiler eşlik etmektedir. Vapurun yola çıkacağı son anda karantina doktoru Damat Nuri ve eşi olan Pakize sultan ve Minger ’de doğduğu bilinen Kolağası Kamil Bey bu yolcu listesinde eklenmiştir. Vapur Minger adasına zorunlu iniş yapmış ve Çin’e olan yolculuğu ertelemek zorunda kalmıştır. Çünkü padişah Abdülhamit adada yaşanan salgınla mücadele edilmesini ve işlenen cinayeti bir polisiye romanı gibi araştırılmasını istemiştir. Kitap, Pakize Sultan’ın torunu Mina’nın gözünden anlatılsa da ara ara Pakize Sultan’ın ablasına yazdığı mektuplara da yer vermektedir. Diğer taraftan kitapta tarihi kitaplardan beslendiği ileri sürülmektedir. Kitapta yer alan kurmaca tarihi kitaplarla ve özellikle Minger adasının haritası okuyucuya olayların gerçekliği hakkında düşünme özgürlüğü tanıyor. Diğer taraftan her karakterin yaşadıkları sonu tüm ruh halleriyle işlenmesi okuyucuyu kitabın içinde sürüklenmesi için fırsat tanıyor.
Son olarak, Veba geceleri 1900’lü yıllarda yaşanılan veba salgını sırasında Minger halkını ve hükümetini konu edinmiştir. Kitapta halkın tercihleri ve hükümetin faaliyetleri yer almaktadır. Diğer taraftan Osmanlı döneminde yaşayan Müslümanların ve Hristiyanların arasında yaşanılan çatışmalardan ve fikir ayrılıklarından da kitapta bahsedilmiştir. Minger adasının varlığı tarihsel bir kurgu olarak bilinse de kitapta yaşanılan olaylar geçmiş senelerde yaşadığımız pandemiye benzetilmektedir. Kitabı her ne kadar beğenen ve destekleyen kesim olsa da kitap hakkında eleştirilerde bulunan kesim de oldukça fazladır. Genel olarak olumlu eleştirilerin çoğu kitabın akıcı ve sürükleyici olduğu yönündedir. Olumsuz eleştiren kesim ise kitabın sıkıcı olduğunu ve beklentileri karşılamadığını savunmaktadır. Yazar ise kitap hakkında batılı vatandaşların Müslümanlar hakkında düşündüğü ‘kaderci’ söylemine karşı gelmek için bu kitabı yazdığını söylemiştir.
