AGUNews

Mayıs 2023, Sayı 76

Mavi Pencere

Gökçen Kundak Mayıs 2023, Sayı 76 9666
Mavi Pencere

Son yazımda çağdaş sanatlardan bahsederken modern sanatlardan bahsetmeden olmaz düşüncesiyle bu yazıda Matisse'in Mavi Penceresinden bahsetmek istiyorum. Matisse'in en ünlü tabloları arasında yer almayan bu eser aslında benim favorilerim arasında. Öncelikle Matisse demişken kısaca Fovizm'den bahsetmemek mümkün değil. 

Anlamını “Les fauves” yani vahşi hayvanlar kelimesinden alan fovizm, ham ve parlak renkleri hiçbir işlem görmeden olduğu gibi kullandığı için bu isimle anılır. Bu adlandırma ilk kez Matisse'in eserlerinin de yer aldığı bir sergide kullanılmıştır ve Matisse bu akımın öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir. Van Gogh'un noktacılık anlayışında fırça darbeleri arasındaki boşluklar, serbest biçimler ve fırça darbelerinin etkileri Fovizm'in önemli özelliklerindendir.

Ancak bu resimde fovizmdeki ham renklerin etkilerini daha az görüyoruz. Bu resimde Matisse, yatak odası penceresinden stüdyosuna bakarken gördüklerini tasvir ediyor. Ayrıca nesnelerin biçimlerine bakıldığında kübizme gönderme yaptığı söylenir. Matisse'in en sevdiği renklerin mavi, kırmızı ve sarı olduğu düşünüldüğünde, bu resme mavinin hâkim olması şaşırtıcı değil. Ancak burada kullanılan mavinin ham olmayışını resmin sağ tarafında yer alan lacivert, kare, cam parçasına bağlayabiliriz. O dönemde ressamların resim yaparken çok kullandığı Claude cam yani siyah cam, renk algısının kırılmasını ve sadeliği sağlar. Bunun dışında resmi en çekici kılan diğer şeylerden biri de bozulmamış konumlandırma algısıdır.

Bu çalışmayı değerli kılan bir diğer şey de mavinin renk skalasını genişletmemesi, arka plandaki ağaçlar ile ön plandaki pencere arasındaki derinliği hissettirmesidir. Masanın üzerindeki çiçekler, heykel ve lamba ile sarı ve kırmızı aşkını pekiştiren Matisse'in sarı ve kırmızı ile renklerdeki soğuğu kırarak bir kontrast oluşturduğu aşikâr.