Uzayda yaşamak: Hayal mi, gerçek mi? Hiç düşündünüz mü, uzayda yaşasaydık nasıl olurdu? Belki de çocukken yıldızlara bakarken bu soruyu kendinize sordunuz. Günümüzde bilim insanları ve astronotlar, bu hayali gerçeğe dönüştürmek için çalışıyor.
Peki, uzayda yaşamak için neleri bilmemiz gerekir? Yemek yemek uzayda nasıl olur? Bildiğimiz üzere, uzayda yerçekimi çok düşüktür; bu nedenle yiyecekler havada süzülür. Bu yüzden astronotlara özel ambalajlı, genellikle vakumlu ya da dondurularak kurutulmuş gıdalar üretilir ve çoğunlukla bu tarz gıdalar tüketilir. Yemeği kaşıkla almak yerine genellikle tüplerden sıkarak yerler. Sıvılar ise özel pipetli torbalarda sunulur; çünkü normal bir bardakta su içmek neredeyse imkânsızdır.
Peki, duş almak mümkün mü? Bunu nasıl başarabilirler? Uzay istasyonlarında bildiğimiz anlamda duş yoktur. Bunun yerine astronotlar sabunlu bezlerle vücutlarını temizler, ardından ıslak mendillerle sabunu siler ve kurulanırlar. Saçlarını ise durulama gerektirmeyen özel şampuanlarla yıkayıp kâğıt havluyla kurularlar. Bu yöntem hem su tasarrufu sağlar hem de yerçekimsiz ortamda suyun etrafa dağılmasını engeller.
Uzayda nasıl konuşulur? Bildiğimiz üzere uzayda atmosfer yoktur. Peki, biz konuşsak karşımızdaki bizi duyabilir mi? Uzayda atmosfer olmadığı için ses dalgaları yayılmaz. Yani yanınızdaki kişiye bağırarak sesinizi duyuramazsınız. Bu yüzden astronotlar telsiz sistemleriyle iletişim kurar. Kasklarının içinde mikrofon ve kulaklık bulunur; böylece Dünya ile ve birbirleriyle rahatça konuşabilirler.
Hiç aklınıza uzayın bir kokuya sahip olduğu fikri gelmiş miydi? İlginç ama gerçek: Astronotlar uzay yürüyüşünden döndüklerinde kıyafetlerinde garip kokular olduğunu bildiriyor. Bu kokular genellikle kaynak dumanı, çürük yumurta, yanmış et veya tatlı badem gibi tanımlanıyor. Aslında bu kokular, uzay boşluğuna maruz kalan metal yüzeylerin oksijenle etkileşime girmesi sonucu oluşuyor. Yani uzayın kendisi değil, uzaydan dönen ekipman kokuyor.
Eğer bir gün Mars’ta ev yapacak olsak, bunu nasıl başarabiliriz? Daha basite indirgersek: Mars’ta ev yapmak mümkün mü? Diyelim ki Mars’ta ya da Ay’da bir ev inşa etmek istiyoruz. Malzemeleri Dünya’dan taşımak çok pahalı ve zahmetli olurdu. Bu yüzden bilim insanları, yerel kaynakları kullanarak inşa etmeyi planlıyor. Örneğin Mars’taki regolit (tozlu yüzey toprağı), özel işlemlerle tuğlaya dönüştürülebilir. Ay’da ise 3D yazıcılarla yerel malzemelerden modüler yapılar üretmek mümkün olabilir.Peki ama mikro yerçekimi malzemeleri havada mı tutar? Uzay istasyonlarında mikro yerçekimi vardır; yani yerçekimi çok zayıftır ama tamamen yok değildir. Bu ortamda nesneler havada süzülür gibi görünse de aslında sürekli düşme hâlindedirler. Eğer bir malzeme sabitlenmezse havada süzülmeye devam eder. Bu yüzden her şeyin sabitlenmesi gerekir—yemekler, aletler, hatta astronotların bile!
Düşününce uzayda yaşamak, hem fiziksel hem psikolojik olarak zorlu bir deneyim. Ama aynı zamanda insanlığın en büyük keşiflerinden biri olabilir. Belki bir gün Mars’ta bir sabah kahvesi içmek hayal olmaktan çıkar. Sizce bu hayalin peşinden gitmeye değer mi? Peki, siz uzayda yaşamak ister miydiniz?
Belki de bu yazının ardından kendinize bir soru sorarsınız: “Ben olsaydım ne yapardım?” Cevabı aramak için The Martian’a bir şans verin.
