Kayseri'nin tarih dolu Melikgazi ilçesinde, Germir Köyü'nün Yukarı Mahallesinde yer alan Aya Panagia Rum Kilisesi, geçmişten günümüze taşıdığı izlerle etkileyici bir yapıdır. 1837 yılında inşa edilen kilise, bugün kısmen sağlam olmakla birlikte ahır olarak kullanılmaktadır.
Doğu-batı yönde uzanan bu üç nefli bazilikal kilise, kübik beden duvarları, merkezi kubbesi ve kuzeybatıdaki çan kulesiyle anıtsal bir görünüşe sahiptir. Doğu cephesi düz bir duvarla kaplıdır ve apsislerin yarım daire çıkmalarını gizler. Batı cephe ise kayalık yamaca bakan ve iki katlı narteksle desteklenen bir yapıya sahiptir. Yan nefler beşik tonozlarla örtülürken, orta nef daha geniş sivri kemerlerle ayrılmış ve apsis bölümü kubbeyle vurgulanmıştır.
Kilisenin dikkat çeken özelliklerinden biri yüksek kasnak üzerindeki kubbedir. Bu kubbenin kasnağında bulunan üç dilimli ve at nalı kemeri çağrıştıran kemerli açıklıklar, yapının estetik görünümünü artırır. Kilisenin giriş kapısı dikdörtgen biçimindedir ve sade taş sövelerle çerçevelenmiştir. Ne yazık ki, kapı lentosu üzerindeki kitabe yeri boştur ve muhtemelen zaman içinde çalınmıştır.
Kilisenin kuzeybatısında bağımsız bir yapı olarak yükselen çan kulesi ise altta yüksek bir kaide ve sekizgen gövde üzerine iki katlı olarak inşa edilmiştir. Üst katlar, zarif başlık ve ayaklı sütunlarla bezeli yuvarlak kemerlerle sekizgen planda açık mekanlar şeklinde düzenlenmiştir.
Aya Panagia Rum Kilisesi'nin iç mekânı, tarihî freskolarla süslenmiştir. Ne yazık ki, zamanın etkisiyle çoğu fresko dökülmüş veya solmuş durumdadır. Yapının taş süslemesi ise birkaç silme dışında görülmez.
Bugün maalesef kaderine terk edilen bu tarihi kilise, define avcılarının tehdidi altındadır. Çevresindeki ahırların ve yapıların etkisiyle kötüleşen durumu, Kayseri Valiliği'nin harekete geçmesiyle değişebilir. Umuyoruz ki, Aya Panagia Rum Kilisesi'nin geçmişteki görkemi tekrar gün yüzüne çıkarılarak gelecek nesillere aktarılabilsin.
